Anne karnında bebek oksijensiz bir ortamda suyun içinde yaşar, oksijen ve gelişmesi için gereken her şeyi göbeğinden plasentaya bağlı olan ..
GÖBEK BAKIMI VE ALT TEMİZLİĞİ
Anne karnında bebek oksijensiz bir ortamda suyun içinde yaşar, oksijen ve gelişmesi için gereken her şeyi göbeğinden plasentaya bağlı olan ve plasenta aracılığı ile alışverişi gerçekleştiren üç damardan oluşmuş göbek kordonu sayesinde yapar. Bu damarların etrafında da koruyucu bir jel doku mevcuttur. Dünyaya doğduğu zaman oksijen solumaya başladığı için göbek kordonundaki damarlar kapanır ve bir hafta ila onbeş gün içinde de artık hiçbir fonksiyonu kalmayan bu parça kurur ve düşer. Ancak bu süreçte kurumasını hızlandıracak ve enfeksiyon oluşumunu önleyecek hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Yeni doğan bebeklerde sıkça yapılan yanlışlardan biri ise göbek bağının üzerine veya etrafına gazlı bez sararak alt bezinin içine saklamaktır. Anneler göbek bağının bakımında biraz tedirgin oldukları için sanki bebeğin canı acıyacakmış gibi düşünerek göbek bağını sarıp sarmalarlar. Oysa ki doğumdan arta kalan göbek bağı dokusu ölü bir doku olup, sinir içermez ve bebekte ağrıya ve acıya yol açmaz. Göbek bağı, açıkta bırakılmalı,üzerine dolaşımı engelleyecek basınç uygulanmamalıdır. Bezin içine saklanan göbek bağının nem yüzünden kuruması gecikmekte ve enfeksiyon oluşma riski artmaktadır. Bebekler için göbek bağını açıkta bırakacak şekilde özel tasarlanmış yeni doğan bezleri kurumayı hızlandırır ve enfeksiyon riskini azaltır. Ülkemizde bu özelliği olan Molfix markalı yeni doğan göbek bağı oyuntusuna sahip bezleri annelerin kullanmasını tavsiye ediyorum. Dünya Sağlık Örgütünün de önerisi ile artık göbek bakımında alkollü pamuk kullanılmıyor, açık kalması ve hava ile temas etmesi kendi kendine kuruma ve düşme sürecini de hızlandırmaktadır. Eğer göbek bağı dokusundan akıntı ve koku ve göbek dokusunda kızarıklık, hareret artması olursa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Göbek bağı düşmeden bebeğe küvet banyosu yapılmamalı, silinerek ya da sırtından su dökülerek banyosu gerçekleştirilmelidir.
Bez değişimi ve alt temizliği zamanını özel, bebeğinizle iletişim kurma zamanı olarak değerlendirin, görünüş ve kokusundan ötürü yüzünüzü ekşitmekten kaçının çünkü yüzünüz bebeğinizin aynasıdır ve o sizin yüzünüzde gördüklerinin farkındadır, gülümseyin ve sevgi dolu heyecanlı bir ses tonuyla onunla konuşun. Dokunuşlarınız nazik, sevgi dolu, şefkatli ve alt değiştirme zamanlarına özgü yüz ifadeleri ve davranışlar oluşturun.
Bebeklerde alt temizliği sırasında dikkat etmemiz gereken önemli ayrıntılar vardır. Bunları bilmeniz ve size bebek bakımında yardımcı olan kişilere de öğretmeniz önemlidir. Özellikle kız bebeklerde alt temizliği sırasında yukardan aşağı doğru genital bölge temizliği yapılırken çok bastırmamak ve uyarı vermemeye dikkat edilmelidir. Doğumu takip eden ilk günlerde bebeklerin sindirim organları henüz tam gelişmediği için emme sırasında bir taraftan da bol gazlı ve gürültülü kaka yaparlar, kaka geçiş kakası olduğundan sulu, yeşil ve pürtüklü olabilir. Anne sütü alan bebeklerin kakası kötü kokulu değildir, ekşimiş süt veya yoğurt gibi kokar. Bu kadar gürültü olmasına karşın çıkardığı dışkı miktarı bazen çok olsa da genellikle az miktarda ama çok sayıdadır. Tuvalet alışkanlığı kazanana dek çocukların hayatında, ortalama beş bin adet bez kullandıkları bilinmektedir.
Erkek bebeklerde,temizliğe önce en temiz noktadan kasık bölgesinden başlanıp, erkek bebekte genital organ yukarıdan aşağı doğru ve her defasında yeni ıslak mendil kullanılarak silinir. Sonra testis torbalarının kıvrımlı derisi ve torbaların altı, ardın da popo arası nazikçe temizlenir.
Kız bebekte ise temizliğe yine en temiz kasık bölgesinden başlanır, genital organ yukarıdan aşağı silinirken basınç yapılmamalıdır, kız bebeklerde klitoris uyarısı haz duyma isteğini erken keşfetmesine neden olur ve oturmaya başladığı zamandan itibaren bu hazzı tekrarlamak için sallanır, huzursuzluk yaşar. Tabii ki anal dönem sürecinde bu gibi deneyimler yaşayacaktır; çünkü o zaman cinsel kimliğinin ve genital organlarının çevresindeki kasları kontrol edebilmeyi ve bu bölgeden haz duymayı öğrendiği zamandır. Ancak bunu çok erken fark etmesi kız bebeklerde alt temizliği sırasında çok basınç uygulayarak vulvanın silinmesi sebebi ile ilişkilidir. Anne bebeğini rahatça tutabidiği 1-2 ay sonra kaka yapma sıklığı da azalacak ama çok miktarada kaka yapacaktır. İşte o zaman yapılacak en iyi şey; bol su ile sabun veya şampuan kullanmadan yıkamaktır.
Bebeğinizin altını yüksek bir yerde değiştirirken onu bir an olsun yalnız bırakmayın: DÜŞEBİLİR! Bebekler günde 4-6 defa çiş yaparlar. Bu ağrılı olmamalıdır. Bir rahatsızlık durumu görürseniz, doktorunuza bildirin. Çoğu bebekte pişik görülür. Bu, emzirilen bebeklerde daha azdır. Pişiğin sebebi genellikle bebeğin altının ıslak veya kakalı kalmasıdır. 8-10 ay arası bebeklerde pişik daha çok görülür. Altı kuru ve temiz değilse, sık kaka yaparsa ve gece değiştirilmezse, asitli yemekler yerse ve antibiyotik alırsa pişik artar. Bununla birlikte, özellikle ilk günlerde altını değiştirmek için bebeği uyandırmak, tekrar uykuya dalmasını güçleştireceği için, bunun yerine kalın bir tabaka halinde pişik kremi sürerek cildin dışkıyla teması önlenmelidir. Ancak ishal söz konusu ise gece de altının değiştirilmesi gereklidir.
